BIO DIESEL හදන්නෙ කොහොමද?

ඔබට BIO DIESEL හදන ආකාරය ගැන මූලික අදහසක් පහත දැක්වේ. මෙය රසායනික ක්‍රියාවලියක් වන අතර, නිසි දැනුමකින් හා ආරක්ෂිත ක්‍රමවේද අනුගමනය කරමින් පමණක් සිදු කළ යුතු බව කරුණාවෙන් සලකන්න.

ජෛව ඩීසල් (Bio Diesel) නිපදවීමේ මූලික ක්‍රියාවලිය

ජෛව ඩීසල් නිපදවන්නේ ප්‍රධාන වශයෙන් ට්‍රාන්ස්එස්ටරීකරණය (Transesterification) නම් රසායනික ක්‍රියාවලිය මගිනි.

අවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය:

1.   තෙල් වර්ගයක් (Oil or Fat):

·         එළවළු තෙල් (පොල්තෙල්, සෝයා, සූරියකාන්ත, කැනෝලා, ආදී)

·         භාවිතා කර ඉවතලන ඉවුම් පිහුම් තෙල් (Waste Cooking Oil)

·         සත්ව තෙල් (Animal Fats)

2.   ඇල්කොහොල් (Alcohol):

·         සාමාන්‍යයෙන් මෙතනෝල් (Methanol) භාවිතා කරයි. (තද විෂ සහිතයි)

·         විකල්පයක් ලෙස එතනෝල් (Ethanol) ද භාවිතා කළ හැක.

3.   උත්ප්‍රේරකයක් (Catalyst):

·         සාමාන්‍යයෙන් භාවිතා කරන්නේ සෝඩියම් හයිඩ්‍රොක්සයිඩ් (Sodium Hydroxide / NaOH - ලයී) හෝ පොටෑසියම් හයිඩ්‍රොක්සයිඩ් (Potassium Hydroxide / KOH) වැනි ක්ෂාරීය රසායනිකයකි.

 ක්‍රියාවලියේ පියවර:

1.   තෙල් සකස් කිරීම:

·         තෝරාගත් තෙල් වර්ගයේ නිදහස් මේද අම්ල (Free Fatty Acids - FFA) ප්‍රමාණය සොයා බැලීම වැදගත්ය. (ටයිට්‍රේෂන් (Titration) ක්‍රමය මගින්). අපද්‍රව්‍ය හා ජලය ඉවත් කර පිරිසිදු කර ගැනීම අත්‍යවශ්‍යයි.

·         අධික FFA අඩංගු තෙල් සඳහා වෙනම පූර්ව ප්‍රතිකාර අවශ්‍ය වේ.

2.   මෙතොක්සයිඩ් (Methoxide) මිශ්‍රණය සෑදීම:

·         තෝරාගත් උත්ප්‍රේරකය (NaOH හෝ KOH) ඇල්කොහොල් (මෙතනෝල්) සමඟ මිශ්‍ර කරයි. (මෙය විෂ සහිත, අතිශයින් තියුණු රසායනිකයක් වන අතර ඉතා ප්‍රවේශමෙන් සිදු කළ යුතුය).

3.   ට්‍රාන්ස්එස්ටරීකරණය (Transesterification):

·         සකස් කරගත් තෙල් උණුසුම් කර, සාදාගත් මෙතොක්සයිඩ් මිශ්‍රණය සමඟ මිශ්‍ර කර, නියමිත උෂ්ණත්වයේ (උදා: 120°F පමණ) හා වේලාවක් (උදා: පැය 2ක්) රසායනික ප්‍රතික්‍රියාව සිදු වීමට සලස්වයි.

4.   වෙන් කිරීම:

·         ප්‍රතික්‍රියාවෙන් පසු මිශ්‍රණය පදිංචි වීමට ඉඩ හරින විට, ස්ථර දෙකක් සාදයි:

·         ඉහළ ස්ථරය: ජෛව ඩීසල් (Biodiesel - Fatty Acid Methyl Esters)

·         පහළ ස්ථරය: ග්ලිසරින් (Glycerin) (අතුරුඵලය)

·         මෙම ස්ථර දෙක වෙන් කර ගනී.

5.   පිරිසිදු කිරීම (Washing and Drying):

·         වෙන් කරගත් ජෛව ඩීසල් වල ඉතිරි වී ඇති උත්ප්‍රේරක, ඇල්කොහොල් හෝ ග්ලිසරින් වැනි අපද්‍රව්‍ය ඉවත් කිරීම සඳහා ජලයෙන් සේදීම (Washing) සහ වියළීම (Drying) සිදු කරයි. කියවන්න 

6.   තත්ත්ව පරීක්ෂාව:

·         නිෂ්පාදනය කළ ජෛව ඩීසල් වල ගුණාත්මකභාවය (ඝනත්වය, ඇලෙන සුළු බව-Viscosity, ආදී) පරීක්ෂා කිරීම.

වැදගත් ආරක්ෂිත කරුණු

·         මෙය නිවසේදී හෝ නිසි ආරක්ෂිත උපකරණ නොමැතිව සිදු කිරීම අතිශයින් භයානකයි.

·         මෙතනෝල් යනු විෂ සහිත, පහසුවෙන් ගිනි ගන්නා ද්‍රව්‍යයකි. සමට හෝ ඇසට ස්පර්ශ වීමෙන් හෝ ආශ්වාස කිරීමෙන් බරපතල හානි (අන්ධභාවය හෝ මරණය පවා) සිදුවිය හැක.

·         සෝඩියම් හයිඩ්‍රොක්සයිඩ් (ලයී) ද තියුණු, දාහක රසායනිකයකි.

·         මෙය සිදු කරන්නේ නම්, රසායනික ප්‍රතිරෝධී අත්වැසුම්, ඇස් කණ්ණාඩි, සහ හොඳින් වාතාශ්‍රය ඇති ස්ථානයක් අත්‍යවශ්‍ය වේ.

·         ඔබේ වාහනයට පිරිසිදු නොකළ හෝ ගුණාත්මක භාවයෙන් අඩු ජෛව ඩීසල් භාවිතා කිරීමෙන් එන්ජිමට හානි විය හැක.

ඔබට මෙය විද්‍යාත්මක ව්‍යාපෘතියක් හෝ කාර්මික ක්‍රියාවලියක් ලෙස ඉගෙන ගැනීමට අවශ්‍ය නම්, ඒ පිළිබඳව වැඩිදුර තොරතුරු හෝ නිවැරදි ආරක්ෂිත උපදෙස් ඇතුළත් වීඩියෝ සොයා ගැනීමට මා උදව් කරන්නද?